Chương 38 Tàn Tro Bay Mất

Vào cuối năm Kỷ Sửu, trên một buôn làng hẻo lánh xa xôi thuộc Phủ Gia Hưng, Tỉnh Hưng Hoá, Đại Việt. Trời lạnh buốt, gió lộng lên từng hồi, khẽ đung đưa từng tán lá, ngọn cây vẫn còn vương chút bụi tuyết trắng xoá cả một khung trời. Ở trước một cổng trường tiểu học nho nhỏ, có một căn nhà đã được trưng dụng mặt tiền để làm một cửa hàng đại lý tạp hoá duy nhất của cái buôn làng này. Nơi ấy Bùi Linh Thần đang vất vả sắp xếp từng bao thuốc bảo vệ thực vật, phân bón cây trồng và hằng hà sa số các vật liệu xây dựng lên kệ hàng trưng bày sản phẩm. Ngày nào cũng như ngày nấy, cô dậy từ rất sớm để chuẩn bị bữa sáng và chăm sóc cho bà mẹ chồng đang bị liệt toàn thân, chỉ nằm một chỗ ở trên giường. Tất cả mọi sinh hoạt cá nhân của bà đều phải dựa vào người con dâu út hết. Nhiều lúc bà cũng thường cảm thấy tủi thân lắm, bà có đến bảy người con, chồng bà thì không may đã hy sinh anh dũng trong chiến tranh. Một tay bà gồng gánh, nuôi nấng cả bảy người con lớn khôn, trưởng thành, gả chồng, cưới vợ cho từng đứa. Lúc ấy bà cũng chỉ nghĩ rằng cả cuộc đời mình đã tận tâm, lao lực hết tất cả để dành cho con cho cháu. Ắt hẳn đến khi về già, bà chỉ việc an dưỡng tuổi xế chiều, hưởng phúc với bầy con cháu vây quanh thôi, có lẽ cuộc đời này đã viên mãn lắm rồi. Thế nhưng, đời không như là mơ và mơ thì có bao giờ nghiệt ngã được như đời đâu !

Vào năm Mậu Tý đã có biến cố trọng đại xảy ra làm cho cuộc đời của bà mẹ lam lũ, tảo tần cả một thời thanh xuân chăm lo cho đàn con thơ, nhưng đến khi về già lại không được an nhiên, hạnh phúc... Trong một lần bà leo từ tầng trệt lên sân thượng để phơi phóng quần áo trong khi cả con trai út và vợ nó đang đi làm lụng, mưu sinh cuộc sống. Nhưng rồi chẳng hiểu vì sao, bà lỡ trượt chân khi đang bước lên cầu thang gần tới sân thượng rồi. Thế là cả người bà bật ngửa về phía sau, lao nhanh xuống nền đất. May mắn làm sao, bà quay được người lại dùng tay để chống va chạm đến đầu tóc và thân thể. Một tiếng thét vang lên, khiến nhiều người dân xung quanh bất giác giật mình, họ liền lao tới nơi xuất phát của tiếng hét rợn người ấy. Thấy một bà lão nằm sõng soài dưới nền đất lạnh lẽo. Có lẽ bà đã bị ngất đi do bị té xuống quá nặng. Bà con lối xóm tá hoả liền đưa bà đến bệnh viện cấp cứu, người thì nhanh chóng liên lạc với các người con của bà thông báo tình hình nguy kịch lắm rồi. Ấy cũng là cái tình làng xóm, láng giềng, tối lửa tắt đèn có nhau ở cái buôn nghèo này, thật đáng quý biết bao. Sau đợt tai nạn ấy, tay của bà bị liệt do phải chịu lực ép quá nặng giữa nền đất cứng rắn và thân thể của người phụ nữ đã hơn lục tuần. Bác sỹ cho bà về nhà sau hơn một tuần điều trị và theo dõi ở bệnh viện, đã thấy sức khoẻ của bà hồi phục đáng kể. Bác sỹ dặn dò bà phải chịu khó vận động trị liệu cho tay có thể hồi phục chức năng, trở lại trạng thái linh hoạt. Nhưng vì tuổi cao sức yếu, bà nghĩ đơn giản rằng chắc nó sẽ hồi phục theo thời gian thôi, nên bà cứ kệ, để cho nó tự khỏi, mà không làm theo lời bác sỹ chỉ dẫn. Cứ tưởng mọi sự sẽ dần ổn với gia đình nhỏ ấy. Nào ngờ đâu, chỉ mấy tháng sau lần trượt cầu thang, vào một lần bà chuẩn bị đi ra chợ, bà liền đi tới cái kệ tủ cao quá đầu người để với lấy chiếc nón lá quen thuộc của bà, nhưng vì nón lá để cao quá, bà với tay mãi mà không tới, tay đã mỏi nhừ, run run lên theo từng nhịp với, quyết tâm không bỏ cuộc bà dùng hết lực nhún chân lên một lần nữa... Chiếc tủ gỗ để quần áo đã cũ mèm, chân tủ đã không còn vững chắc nữa, nó cứ thế đổ ập xuống, đè lên người mẹ già không một chút tiếc thương. Sau lần này, bà đã chính thức liệt nửa thân dưới... Từ lúc xuất viện về nhà, một tay người con dâu út chăm nom, săn sóc cho bà và tảo tần nuôi cả hai người con đang tuổi ăn, tuổi chơi. Còn bố của chúng thì suốt ngày chỉ lo nhậu nhẹt, đàn đúm, trai gái rồi về nhà thì kiếm cớ đánh đập người vợ đang ngày ngày cực khổ, chăm sóc cho người mẹ già bị liệt, nuôi dạy hai đứa con thơ của gã. Cứ như vậy, ngày qua ngày, Bùi Linh Thần vẫn vừa lo buôn bán ở tiệm tạp hoá trước hiên nhà, vừa trông nom cho bà cụ, rồi lại lo cơm nước, nuôi dạy con cái. Nhưng cuộc đời này, có lẽ đã quá bạc với người phụ nữ ấy. Gã chồng tệ hại đã không đỡ đần, gánh vác giúp cô thì thôi. Gã chỉ lo ăn chơi, bù khú, cặp với bao nhiêu cô gái trẻ ngoài đường kia. Không ít lần, gã còn ngang nhiên dắt gái về nhà và làm chuyện đồi bại đó trước mặt cô. Những lúc như vậy, cô cũng chỉ biết uất nghẹn, bỏ ra ngoài vườn nhà mà ngồi khóc trong tấm tức. Vì cô biết cô có nói gì cũng chẳng thay đổi được điều gì cả. Thay vào đó cô sẽ chỉ nhận lại những trận đòn khiến cô đau đớn cả về thể xác lẫn tinh thần. Bà mẹ chồng dường như thấu hiểu và rất thương cho người con dâu út của mình. Nhưng khổ nỗi bà đã bị liệt rồi, nên chẳng thể can thiệp hay dạy dỗ lại thằng con trai khốn nạn của mình. Mà thay vào đó bà chỉ ngậm ngùi khóc mà an ủi cho người con dâu đỡ những tủi hờn mà cô luôn phải gánh chịu. Nhờ tình cảm chân thành của bà mẹ chồng bị liệt dành cho mình, mà cô nguyện cắn răng, cam chịu những đau khổ đó, ở lại chăm sóc cho bà để trọn một chữ hiếu. Linh Thần đã phải đắn đo, suy nghĩ rất nhiều mới không dứt áo ra đi, dắt theo hai đứa con thơ, rời khỏi gã chồng tệ bạc cũng là mối tình đầu của cô. Vì cô biết nếu mà cô rời khỏi gã tệ bạc ấy, thì người mẹ già đang bị liệt sẽ sống ra sao ? Khi mà cả bảy người con do bà mang nặng đẻ đau suốt chín tháng mười ngày và nuôi chúng khôn lớn, trưởng thành. Giờ phút này đây, khi bà ốm đau, bệnh tật thì chúng đều hờ hững, tỏ ra không thiết tha quan tâm, chăm sóc bà cho lắm. Chỉ thỉnh thoảng chúng mới ghé qua gửi ít đường sữa, chu cấp cho em dâu ít tiền đi chợ cho bà, vào thăm hỏi mấy câu, coi như là đã xong bổn phận và trách nhiệm của mình. Còn để lại hết tất cả những gánh nặng chăm sóc mẹ già bị liệt lên đôi vai hao gầy của Linh Thần. Nhiều lúc bà cũng cảm thấy tủi thân lắm mà chẳng biết tỏ cùng ai, hai dòng nước mắt khẽ tuôn rơi trên đôi mắt đã dần mờ theo thời gian. Những người con dâu khác, thấy bà như thấy tà, vì bọn họ ghê sợ mùi khó chịu, do chân tay bà đã bị hoại tử, toả ra một thứ mùi kỳ lạ lắm. Nhưng đối với Linh Thần và cả hai người con của cô. Họ vẫn chẳng có một lời oán than, một sự khó chịu nào, mà vẫn chăm nom, săn sóc cho bà nhiệt tình từ chính sự yêu thương, tình cảm giữa người thân trong gia đình và cái tâm thiện lượng, trong sáng của Linh Thần và hai đứa trẻ.

Rồi cái gì phải tới cũng tới, cuối năm Quý Tỵ, bà mẹ chồng đột nhiên trở bệnh nặng hơn, nhưng dường như trong căn nhà ấy, chỉ có mỗi người con dâu và hai bé con của cô là lo lắng thật tâm cho bà cụ... Vào một buổi sáng định mệnh năm ấy, hôm nay Linh Thần phải đi lấy hàng, nên cô dậy từ tờ mờ sớm, đi đến bên giường của mẹ chồng để xem bà có cần đi vệ sinh cá nhân không. Thì cô thấy bà đã ngủ dậy từ lúc nào, ánh mắt hướng ra bên ngoài khung cửa sổ đang tờ mờ sáng. Thấy mẹ chồng đã dậy cô liền ngồi xuống bên giường và ân cần thăm hỏi :

- Sao mẹ dậy sớm thế ạh ? Mẹ có muốn đi vệ sinh không ? Để con giúp mẹ nhé ?

Người mẹ chồng quay sang nhìn con dâu thảo của mình một cách âu yếm, chứa chan tình cảm lắm, khẽ nắm tay người con dâu của mình, rồi bà cất lên tiếng nói thều thào :

- Không, mẹ sắp phải đi gặp bố con rồi. Ông ấy đang đợi mẹ đã từ lâu lắm rồi con ạh. Nhưng mẹ sẽ phù hộ cho con, con gái ạh...

Nghe những lời như trăn trối của người mẹ chồng, Linh Thần bất giác khẽ rùng mình, một cảm giác bất an dâng lên không ngừng. Cô đành phải tự trấn an mình và nghĩ có lẽ do bà lớn tuổi rồi nên hay nói những lời như vậy vì nhớ thương chồng con thôi. Cô lên tiếng trả lời mẹ mình :

- Mẹ còn khoẻ mạnh lắm, mẹ đừng nói như vậy, mẹ còn con cháu vây quanh đây, bà phải sớm khoẻ còn chơi đùa với các cháu của bà chứ, các cháu nghe được bà nói vậy, chúng nó buồn lắm đấy bà ạh.

Bà mẹ lặng im không nói gì, chỉ nhìn người con dâu đã không quản ngại vất vả, lam lũ, tảo tần suốt ngày để chăm nom cho bà, săn sóc cả cái gia đình này. Thấy bà cũng có vẻ đã ổn định lại. Cô xin phép mẹ chồng để đi lấy hàng hoá về bán cho sớm. Nhưng cô không ngờ ngày hôm đấy chính là ngày cuối cùng mà cô được nói chuyện với người mẹ chồng đáng thương. Bà đã mất trong lúc cô đang ở trên huyện để lấy hàng hoá. Nghe điện thoại báo tin mà cô như rụng rời hết cả chân tay, thẫn thờ, bật khóc vì thương bà... Cô chạy vội về nhà thấy các anh chị chồng đều đã đến đủ. Ai ai cũng tấp nập chuẩn bị tang lễ.

Đám tang diễn ra bình thường như bao nhiêu đám ma khác, chỉ có duy nhất một điều làm mọi người nghĩ suy mãi. Đó là khi đặt bà vào áo quan rồi, nhưng mắt bà vẫn mở trừng trừng , làm cho ai nhìn vào cũng phải rùng mình, có phần sợ hãi. Lần lượt từng người con thay nhau vuốt mắt cho bà, nhưng mí mắt dường như đã hoá đá, không có một tý nhúc nhích báo hiệu muốn khép lại cả. Cho đến khi Linh Thần thấy mọi người tỏ ra lo lắng lắm, cô mới canh lúc không có ai để ý, mà tiến lại gần thử vuốt mắt cho bà, mong bà ra đi thanh thản, đừng buồn con cháu mà tội những người ở lại lắm. Không ngờ mắt bà nhắm lại thật, lúc ấy mới thấy bà có phần thanh thản, nhẹ nhàng như đang ngủ thôi. Cô thấy vậy cũng an lòng, mong cho bà sớm được siêu thoát khỏi cõi hồng trần đầy bi ai này...