Nhân Vật Thái Hậu Dương Vân Nga - Khí Vận Quốc Gia

Trong lịch sử:

Năm 979, vua Đinh Tiên Hoàng và con trưởng Đinh Liễn bị hoạn quan Đỗ Thích giết hại. Hoàng tử duy nhất còn lại là Đinh Toàn mới 6 tuổi vẫn được tôn lên làm vua, còn Dương Vân Nga trở thành Hoàng Thái hậu.

Thái hậu Dương Vân Nga đã chọn Lê Hoàn, người nắm giữ trong tay quân đội làm nhiếp chính, cùng bà giúp con trai mình cai quản giang sơn.

Lê Hoàn được tự do ra vào chốn cung đình và còn tự phong làm Phó vương khiến triều đình lo lắng. Sợ quyền lực nhà Đinh rơi vào tay Lê Hoàn, các đại thần trung thành với Đinh Tiên Hoàng là Nguyễn Bặc, Đinh Điền dấy binh khởi nghĩa nhưng đều bị Lê Hoàn dẹp tan nhanh chóng.Nhân tình hình rối ren, nhà Tống mưu đồ đưa binh sang xâm lược Đại Cồ Việt. Và chính ở thời điểm đó, việc hoán ngôi của Lê Hoàn diễn ra thành công.

Lê Hoàn lên ngôi suôn sẻ nhờ nắm giữ lực lượng quân sự trong tay – và quan trọng nhất, từ Thái hậu Dương Vân Nga, mẹ ruột của vua bé Đinh Toàn. Thậm chí, nhiều người cho rằng đó là một kịch bản được chuẩn bị chu đáo mọi bước: tập hợp lực lượng, uy hiếp triều đình (với sự có mặt bất ngờ của Phạm Cự Lượng và các võ quan), nhận sự đồng thuận của người có địa vị cao nhất lúc đó (Thái hậu Dương Vân Nga) và tiến hành ngay các nghi lễ chính thức (khoác áo long cổn lên ngôi báu)

Chỉ một thời gian ngắn sau đó, Dương Vân Nga tiếp tục được vua Lê Đại Hành lập làm Hoàng hậu, thậm chí giữ nguyên tên hiệu Đại Thắng Minh Hoàng hậu vốn có từ thời Đinh Tiên Hoàng. Từ đây, bà trở thành người phụ nữ duy nhất trong lịch sử Việt Nam chính thức là hoàng hậu của hai đời vua.

Hành động trái lẽ thường ấy khiến các sử gia đời sau đặt ra nhiều nghi vấn về mối quan hệ giữa bà với Lê Hoàn. Trong đó, quan điểm thuyết phục nhất là Dương Thái hậu đã có tư tình với Lê Hoàn từ trước và tham gia tích cực vào kịch bản dàn xếp “đổi ngôi”, sau đó trở thành Hoàng hậu để hợp thức hóa mối quan hệ này.

Xa hơn, với việc Đinh Tiên Hoàng cùng con trưởng Đinh Liễn bị một hoạn quan nhỏ là Đỗ Thích giết hại trước đó, có cả những giả thuyết cho rằng chủ mưu thực sự của vụ việc này là Lê Hoàn và Dương Vân Nga. Với giả thuyết này, việc phải lập vua bé Đinh Toàn lên ngôi, đưa Lê Hoàn trở thành phó vương nắm quyền, dần kiểm soát triều đình rồi hoán đổi ngôi báu... đều đã được tính toán từ trước. Nhưng đến nay, tất cả những nghi vấn này chỉ là giả thuyết.

Chuyển ngôi vua của chồng cũ cho người sau này trở thành chồng mới, góp phần phế bỏ ngôi báu của con nhưng vẫn trở thành Hoàng hậu trong triều – những lựa chọn của Dương Vân Nga tất nhiên khiến các sử gia phong kiến buông lời cay đắng, cả từ góc độ đạo lý lẫn quan điểm Nho giáo.

Sách Đại Nam quốc sử diễn ca nói về bà một cách mỉa mai:Nối sau Thiếu Đế thơ ngây/Lê Hoàn tiếp chính từ rày dọc ngang /Tiếm xưng là Phó quốc vương/Ra vào cùng ả họ Dương chung tình. Còn tác phẩm Thiên Nam ngữ lục ra đời vào thế kỷ 18 viết:Chẳng ngờ Dương hậu dâm tà/Xảy chồng ra thói trăng hoa loạn thường...

Thậm chí, ở một bộ chính sử lớn như Đại Việt Sử ký toàn thư, sử gia Ngô Sĩ Liên cũng không tiếc những lời nặng nề: “Đại Hành thông dâm với vợ vua, đến chỗ nghiễm nhiên lập làm hoàng hậu, mất cả lòng biết hổ thẹn. Đem cái thói ấy truyền cho đời sau, con mình bắt chước mà dâm dật đến nỗi mất nước, há chẳng phải là mở đầu mối họa đó sao?"

Ở góc độ dân gian, những góc nhìn tiêu cực về Dương Vân Nga tất nhiên cũng không hề ít. Theo một số nhà nghiên cứu, tại quê hương Hoa Lư (Ninh Bình) của Đinh Bộ Lĩnh, tượng Thái hậu Dương Vân Nga được thờ cùng với vua Lê Đại Hành tại đền vua Lê, nhưng phải quay về hướng nam - nơi có đền vua Đinh - để biểu thị sự tôn trọng đối với người chồng trước. Thậm chí, trong giai đoạn trước đây, mặt tượng còn được tô màu đỏ để thể hiện sự hổ thẹn vì đã thất tiết với chồng cũ.

Trong cuốn sách này, Đinh Liễn khởi tử hồi sinh đã ép Dương Vân Nga thắt cổ tự sát . Đây là hiệu ứng cánh bướm đầu tiên. Truyện không phản ánh lịch sử và bối cảnh diễn ra ở một thế giới song song nên các độc giả chớ có thắc mắc và coi là thật.